Καρκίνος παχέος εντέρου: Τι είναι;

Ο καρκίνος παχέος εντέρου είναι ένα κακοήθες νεόπλασμα που αναπτύσσεται στην περιοχή αυτή. Στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί την τέταρτη πιο κοινή μορφή καρκίνου, μετά τον καρκίνο του μαστού, του πνεύμονα και του προστάτη. Περίπου 40.700 άνθρωποι διαγιγνώσκονται με τη νόσο κάθε χρόνο. Επηρεάζει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες Στις Η.Π.Α. είναι ο τρίτος καρκίνος σε συχνότητα θανάτου στους άντρες, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του προστάτη, και στις γυναίκες ο δεύτερος μετά τον καρκίνο του μαστού. Η συχνότητα της νόσου αυξάνει σημαντικά μετά την ηλικία των 40-50 ετών. Η πρόληψη μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στον περιορισμό της νοσηρότητας και θανάτου από τη νόσο αυτή.

Τί είναι το παχύ έντερο;

Το παχύ έντερο είναι ένα όργανο του πεπτικού συστήματος, αποτελείται από το κόλον και το ορθό, και αποτελεί το προτελευταίο μέρος του πεπτικού σωλήνα. Το φαγητό που τρώμε καταλήγει στο παχύ έντερο. Εδώ το νερό και ορισμένες θρεπτικές ουσίες απορροφώνται, αφήνοντας απόβλητα. Τα απόβλητα περνούν μέσα από το υπόλοιπο του παχέος εντέρου πριν εγκαταλείψουν το σώμα. Με μήκος ενάμιση μέτρο και διάμετρο 5 με 8 εκατοστά, το παχύ έντερο φτάνει το ένα πέμπτο του συνολικού μήκους του πεπτικού σωλήνα.

Καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι του παχέος εντέρου

Οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι καρκίνος και σπάνια είναι απειλητικοί για τη ζωή. Δεν διηθούν τους γύρω ιστούς και δεν δίνουν μεταστάσεις. Από την άλλη, οι κακοήθεις όγκοι (καρκίνος) μπορεί να είναι απειλητικοί για τη ζωή, ενώ ακόμη κι αν αφαιρεθούν μπορεί να αναπτυχθούν ξανά. Επίσης έχουν την τάση να διηθούν άλλους παραπλήσιους ιστούς και όργανα και να τους καταστρέφουν. Τα κακοήθη κύτταρα μπορεί να διαφύγουν από την αρχική εστία και να μεταναστεύσουν σε άλλα όργανα του σώματος και να δημιουργήσουν τις λεγόμενες μεταστάσεις.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Αίτια

Η πλειοψηφία των καρκίνων του παχέος εντέρου αποτελεί εξέλιξη πρώιμων βλαβών. Οι πιο συχνές τέτοιες βλάβες είναι οι πολύποδες του παχέος εντέρου. Συγκεκριμένα, υπάρχει μια αλληλουχία γεγονότων και μεταλλάξεων που οδηγεί το φυσιολογικό έντερο να αναπτύξει πολύποδα και στη συνέχεια αυτός να εξελιχθεί σε καρκίνο. Με το χρόνο τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται μέσα στον πολύποδα και στη συνέχεια τον καταλαμβάνουν ολόκληρο. Χωρίς θεραπεία τα κύτταρα συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται, διηθούν το τοίχωμα του εντέρου και εξαπλώνονται σε άλλα όργανα.

Όπως οι περισσότεροι καρκίνοι, ο κίνδυνος καρκίνου του εντέρου αυξάνει με την ηλικία. Περισσότερες από 7 στις 10 περιπτώσεις είναι σε άτομα άνω των 65 ετών. Όμως οι συνήθειες που υιοθετούμε νωρίτερα στη ζωή μας, μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στον κίνδυνο αργότερα, όπως η συχνή κατανάλωση ζωικού λίπους και κόκκινου κρέατος, η μειωμένη κατανάλωση φυτικών ινών, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης και το κάπνισμα.

Περίπου ένας στους 10 καρκίνους του εντέρου συνδέεται με συγκεκριμένες γενετικές παθήσεις. Επίσης, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του εντέρου συνδέεται με υψηλό κίνδυνο της νόσου.
Ορισμένες νόσοι του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του εντέρου.

Πώς μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο;

Πολλές περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου συνδέονται με τον τρόπο ζωής. Για να μειώσουμε τον κίνδυνο:

• Προσπαθούμε να κάνουμε τουλάχιστον μισή ώρα μέτριας φυσικής δραστηριότητας πέντε φορές την εβδομάδα. Όσο πιο δραστήριοι είμαστε, τόσο περισσότερο θα μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου.
• Διατηρούμε ένα υγιές βάρος.
• Τρώμε μικρότερες και λιγότερες μερίδες κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
 Εντάσσουμε τις φυτικές ίνες στη διατροφή μας.
• Προσπαθούμε να τρώμε τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα και επιλέγουμε ψωμί, δημητριακά, ρύζι και ζυμαρικά ολικής αλέσεως.
• Μειώνουμε το αλκοόλ. Υπάρχει περιορισμένος κίνδυνος αν πίνουμε στο πλαίσιο των κατευθύνσεων – περίπου ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες ή δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες. Αλλά όσο λιγότερο πίνουμε, τόσο περισσότερο μειώνουμε τον κίνδυνο.
• Γινόμαστε μη καπνιστές. Αν καπνίζουμε, δεν είναι ποτέ πολύ αργά για να το σταματήσουμε. Όσο πιο σύντομα το εγκαταλείψουμε τόσο το καλύτερο για την υγεία μας.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Συμπτώματα

Συμπτώματα της νόσου είναι η παρουσία αίματος στα κόπρανα ή η αιμορραγία από τον πρωκτό. Άλλα συμπτώματα είναι η διάρροια, η δυσκοιλιότητα ή και η εναλλαγή τους, οι άτυποι κοιλιακοί πόνοι, ο μετεωρισμός της κοιλιάς (φούσκωμα) και η απώλεια βάρους.

Εάν παρατηρήσουμε οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα ενημερώνουμε τον γιατρό μας:

-Αιμορραγία από το κάτω μέρος, χωρίς κανένα προφανή λόγο ή αίμα στα κόπρανα.

-Μια επίμονη αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου .

-Κοιλιακό πόνο, ιδιαίτερα αν είναι έντονος.

-Ένα εξόγκωμα στην κοιλιά.

Τα συμπτώματα αυτά είναι απίθανο να προκαλούνται από τον καρκίνο, αλλά είναι καλύτερα να είμαστε ασφαλείς.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Διαγνωστικές ενέργειες

Οι διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο παχέος εντέρου περιλαμβάνουν το ιστορικό, την κλινική εξέταση, αιματολογικές εξετάσεις και την κολονοσκόπηση. Με την κολονοσκόπηση λαμβάνεται βιοψία που επιβεβαιώνει ιστολογικά τη διάγνωση. Η αξονική κολονογραφία μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική εξέταση, όταν η κολονοσκόπηση δεν είναι εφικτή.

Για την αναγνώριση της επέκτασης της νόσου (σταδιοποίηση) γίνεται αξονική τομογραφία.

Όταν ο καρκίνος αφορά στο ορθό προστίθεται η μαγνητική τομογραφία πυέλου και  το ενδοορθικό υπερηχογράφημα. Τέλος, η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET-CT) δίνει πληροφορίες για πιθανές μεταστάσεις της νόσου.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Αντιμετώπιση

Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η βασική μέθοδος θεραπείας στον καρκίνο παχέος εντέρου και στόχο έχει την αφαίρεση της εστίας, των γύρω λεμφαδένων. Η αφαίρεση ενός τμήματος του παχέος εντέρου ονομάζεται κολεκτομή και περιγράφεται λεπτομερέστερα ανάλογα με το τμήμα του παχέος εντέρου που αφαιρείται. Στις περισσότερες περιπτώσεις κολεκτομής ο χειρουργός αποκαθιστά την συνέχεια του εντέρου ενώνοντας τα δύο τμήματά του μετά την αφαίρεση του όγκου. Συμπληρωματικά της επέμβασης μπορεί να χρειαστεί να γίνει χημειοθεραπεία και ακτινοβολία.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Λαπαροσκοπική κολεκτομή

Η πιο σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης της νόσου πια είναι η λαπαροσκοπική κολεκτομή, η οποία προσφέρει πληθώρα πλεονεκτημάτων. Ο χρόνος νοσηλείας του ασθενούς είναι 5 έως 7 ημέρες περίπου και ο χρόνος επανένταξης στην καθημερινότητα δεν ξεπερνά τις 2 εβδομάδες. Με τη λαπαροσκοπική κολεκτομή αποφεύγεται η μεγάλη τομή της ανοιχτής χειρουργικής μεθόδου καθώς και τυχόν επιπλοκές που την συνοδεύουν, ενώ παρουσιάζει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη νοσηλεία και πιο σύντομη επάνοδο στην εργασία, χωρίς να αφήνει ακαλαίσθητα σημάδια τομών.

Καρκίνος παχέος εντέρου & περιτοναϊκή καρκινωμάτωση

Σε μερικές περιπτώσεις ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει διηθήσει το τοίχωμα του εντέρου και έχει επεκταθεί μέσα στην κοιλιά. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται περιτοναϊκή καρκινωμάτωση από καρκίνο του παχέος εντέρου. Στην περίπτωση αυτή η χειρουργική θεραπεία αφαίρεσης του παχέος εντέρου (κολεκτομή) ΔΕΝ είναι αρκετή ως θεραπεία.

Επίσης, στις περιπτώσεις που ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει υποτροπιάσει μέσα στην κοιλιά μετά από θεραπεία, η χειρουργική θεραπεία αφαίρεσης της υποτροπής του παχέος εντέρου (κολεκτομή) ΔΕΝ είναι αρκετή.

Για τις περιπτώσεις αυτές, πέραν της χημειοθεραπευτικής αγωγής (φάρμακα) η ενδεδειγμένη χειρουργική παρέμβαση είναι η ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΙΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ & HIPEC.